ĐỀ MỤC 5: CÁC HIỆP HỘI KITÔ HỮU (Điều 298 - 329)

ĐỀ MỤC 5: CÁC HIỆP HỘI KITÔ HỮU

CHƯƠNG 1: NHỮNG QUY TẮC CHUNG

Điều 298

#1.Trong Giáo Hội có những hiệp hội khác với các tu hội thánh hiến và các tu đoàn tông đồ, trong đó, các Kitô hữu, hoặc giáo sĩ  hoặc giáo dân, hoặc cả giáo sĩ lẫn giáo dân cùng chung sức hoạt động  nhằm phát triển một đời sống  hoàn thiện hơn, hoặc cổ vũ việc phụng tự công hay họ thuyết Kitô giáo, hoặc thực hiện các việc tông đồ khác, như truyền bá Phúc Âm, thi hành các việc đạo đức hoặc bác ái, và đem tin thần Kitô giáo vào lĩnh vực trần thế.

#2.Các Kitô hữu nên ưu tiên ghi tên vào những hiệp hội nào đã được nhà chức trách có thẩm quyền của Giáo Hội thiết lập,ban khen hoặc giới thiệu.

Điều 299

#1.Các Kitô hữu có trọn quyền thoả  thuận riêng với nhau để thành lập các hiệp hội, nhằm theo đuổi những  mục đích được nói đến ở điều 298 #1, miễn là vẫn giữ nguyên những quy định của điều.

#2. Các hiệp hội như vậy, dù được nhà chức trách Giáo Hội ban khen hoặc giới thiệu, vẫn được gọi là hiệp hội tư.

# 3.Không hiệp hội tư nào của cácKitô hữu  được công nhận trong Giáo Hội , nếu quy chê của hiệp hội ấy không được nhà chức trách có thẩm quyền duyệt y.

Điều 300

Không hiệp hội nào được mang danh là "Công giáo"nếu không có sự đồng ý của nhà chức trách có thẩm quyền của Giáo Hội ,chiếu theo quy tắc của điều 312.

Điều 301

#1Chỉ có nhà chức trách có thẩm quyền của Giáo Hội thành lập các hiệp hội  Kitô hữu  nhằm giảng dạy học thuyết Kitô giáo nhân danh Giáo Hội, hoặc cổ động việc phụng tự công ,hay những hiệp hội nhằm những mục đích khác mà việc theo đuổi tự bản chất được dành cho nhà chức trách Giáo Hội .

#2.Nếu thấy hữu ích, nhà chức trách  có  thẩm quyền của Giáo Hội  cũng có thể thành lập các hiệp hội Kitô hữu nhằm theo đuổi , trực tiếp hoặc gián tiếp,những mục tiêu thiêng liêng khác, mà những sáng kiến riêng tư đã không đáp ứng đủ.

# 3.Các hiệp hội Kitô hữu do nhà chức trách có thẩm quyền của Giáo Hội thành lập được gọi là hiệp hội công.

Điều 302

Những hiệp hội Kitô hữu do nhà chức trách có thẩm quyền  điều hành của các giáo sĩ, đảm nhận việc thi hành thánh chức và được nhà chức trách có thẩm quyền nhín nhận như vậy, thì được gọi là hiệp hội giáo sĩ .

Điều 303

Những hiệp hội nào gồm các thành viên sống giữa đời nhưng thông dự vào tin thần của một hội dòng , sống đời tông đồ và tiến đến sự trọn lành Kitô giáo dưới sự điều hành tối cao của hội dòng đó,thì được gọi là dòng ba hay bằng một danh xưng thích hợp khác.

Điều 304

# 1. Tất cả mọi hiệp hội Kitô hữu , công hay tư, dù mang danh hiệu  hay danh xưng nào đi nữa , điều phải có quy chế riêng xác định mục đích hoặc đối tượng xã hội, trụ sở, việc điều hành các điều kiện cần thiết để gia nhập, cũng như đường hướng hoạt động , xét theo nhu cầu hoặc lợi ích của mỗi thời và mỗi nơi .

# 2. Các hiệp hội phải chọn một danh hiệu hay danh xưng  thích hợp với phong tục của mỗi thời và mỗi nơi , nhất là hợp với mục đích mà hiệp hội theo đuổi.

Điều 305

#1.Tất cả mọi hiệp hội Kitô hữu điều đặt dưới sự giám sát của nhà chức trách có thẩm quyền của Giáo Hội, nhà chức trách này quan tâm đấn sự toàn vẹn của đức tin và sự bảo toàn của phong hoá trong hiệp hội , và liệu sao để kỷ luật của Giáo Hội không bị lạm dụng;vì thế, nhà chức trách này có nghĩa vụ và có quyền thi hành việc giám sát chiếu theo quy tắc của luật của quy chế :các hiệp hội ấy còn được đặt dưới quyền lãnh đạo của nhà chức trách nói trên theo những quy định của các điều khoản sau đây.

Điều 306

Để được hưởng các quyền lợi và các đặt ân ,các ân xá, và các ơn ích thiêng liêng khác đã được ban cho một hiệp hội, thì điều kiện cần và đủ là đương sự đã được nhận vào hiệp hội theo những quy định của luật và những quy chế riêng của hiệp.

Điều 307

#1. Việc nhận các thành viên phải được thực hiện chiếu theo quy tắc của luật và quy chế của mỗi hiệp hội.

#2.Một người có thể ghi danh gia nhập nhiều hiệp hội.

#3.Những thành viên của các hội dòng, có thể ghi danh gia nhập các hiệp hội chiếu theo quy tắc của luật riêng, với sự ưng thuận của Bề Trên mình.

Điều 308

Một khi đã gia nhập vào hiệp hội cách hợp lệ, không người nào bị sa thải khỏi hiệp hội, nếu không có một lý do chính đáng chiếu theo quy tắc của luật và quy chế.

Điều 309

Các hiệp hội được thiết lập hợp pháp, chiếu theo quy tắc của luật và quy chế ,có quyền ban hành  những  quy tắc riêng liên quan đến chính hiệp hội, tổ chức những buổi họp, chỉ định những người điều hành, những viên chức, những nhân viên và những người quản trị tài sản,

Điều 310

Một hiệp hội tư chưa được cấp tư cách pháp nhân, thì không thể là chủ thể có nghĩa vụ và quyền lợi với tưc  cách đó ; tuy nhiên các Kitô hữu đã gia nhập hiệp hội có thể cùng nhau kết lập các nghĩa vụ, thủ đắc và chấp hữu các quyền và các tài sản như những đồng sở hữu và đồng chấp hữu; họ có thể hành sử các quyền lợi và nghĩa vụ ấy qua người thụ uỷ hoặc người đại diện.

Điều 311

Các thành viên của các tu hội thánh hiến lãnh đạo hoặc trợ giúp nhựng hiệp hội liên kết với tu hội mình  theo ,một hình thức nào đó, phải liệu saocho những hiệp hội đó giúp các việc tông đồ hiện có trong giáo phận, nhất là hợp tác với các hiệp hội có mục đích làm việc tông đồ trong giáo phận, dưới sự hướng dẫn của Đấng Bản Quyền địa phương.

CHƯƠNG 2: CÁC HIỆP HỘI CÔNG CỦA KITÔ HỮU

Điều 312

# 1. Nhà chức trách có thẩm quyền thành lập các hiệp hội công là:

1⁰Toà Thánh, đối với các hiệp hội toàn cầu và quốc tế;

2⁰hội Đồng Giám Mục trong địa hạt của mình, đối với các hiệp hội quốc gia, tức là các hiệp hội được thành lập để hoạt động trong toàn quốc;

3⁰Giám Mục giáo phận trong địa hạt mình, đối với các hiệp hội thuộc giáo phận, chứ không phải vị Giám Quản giáo phận, đừng kể những hiệp hội  mà quyền thành lập đã được đặt ân Toà Thánh dành cho những người khác.

# 2.Để thành lập một hiệp hội hoặc một chi nhánh của hiệp hội trong giáo phận cách hữu hiệu,dù quyền thành lập do đặc ân Toà Thánh cấp, cần phải có sự đồng ý  bằng văn thư của Giám Mục giáo phận; tuy nhiên , sự đồng ý của Giám Mục giáo phận ban phép thiết lập một hiệp hội riêng cho hội dòng ở trong chính nhà đó hay ở nhà thờ thuộc về nhà đó.

Điều 313

Hiệp hội công, cũng như liên hiệp các hiệp hội công, trở thành pháp nhân do chính sắc lệnh thành lập của nhà chức trách có thẩm quyền của Giáo Hội chiếu theo quy tắc của điều 312, và nhận lãnh sứ mạng, trong mức độ cần thiết, để theo đuổi những mục đích mà hiệp hội đã tự đề ra cho mình nhân danh Giáo Hội.

Điều 314

Những quy chế của bất cú hiệp hội công nào, cũng như việc tu chính hoặc thay đổi, đều cần phải có sự phê chuẩn của nhà chức trách Giáo Hội có quyền thành lập hiệp hiệp hội ấy chiếu theo quy tắc của điều 312#1.

Điều 315

Các hiệp hội công có thể tự mình thực hiện những dự án phù hợp với bản chất riêng và được điều hành chiếu theo quy tắc của những quy chế, nhưng dưới sự hướng dẫn tối cao của nhà chúc trách Giáo Hội được nói đến ở điều 312 #1.

Điều 316

#1. Người nào đã công khai chối bỏ đức tin Công giáo hoặc không còn hiệp thông với Giáo Hội , hoặc bị dạ tuyệt thông đã tuyên kết hay đã tuyên bố, thì không thể được nhận vào các hiệp hội công cách thành sự.

#2. Những người gia nhập cách hợp lệ mà rơi vào một trường hợp của #1, sau đã bị cảnh cáo , phải bị sa thải khỏi hiệp hội, vẫn giữ những quy chế và quyền thượng cầu lên nhà chức trách Giáo Hội đượ nói đến ở điều 312 #1.

Điều  317

# 1. Nếu quy chế không dự liệu cách khác, thì việc chuẩn y vị điều hành hiệp hội công do chính hiệp hội bầu lên, hoặc bổ nhiệm điều hành hiệp hội công do chính hiệp hội bầu lên, hoặc bổ nhiệm người đã được đề cử, hoặc chỉ địnhtheo quyền riêng thuộc về nhà chức trách Giáo Hội  được nói đến ở điều 312 #1; chính nhà chức trách Giáo Hội ấy bổ nhiệm vị tuyên uý hoặc trợ uý, sau khi đã tham khảo ý kiến của các thành viên cấp cao của hiệp hội khi thấy thuận tiện.

# 2.Quy tắc ở #1 cũng có giá trị đối với các hiệp hội do những thành viên của các hội dòng thành lập ngoài các nhà nhờ hay nhà riêng của hội dòng , nhờ đặc ân Toà Thánh ;còn các hiệp hội do những thành viên của các hội dòng  thành lập tại các nhà thờ hay tại nhà riêng của hội dòng , thì việc bổ nhiệm hay chuẩn y vị điều hành và vị tuyên uý thuộc về Bề Trên hội dòng chiếu theo quy tắc của các quy chế.

# 3.Trong những hiệp hội không thuộc giáo sĩ,các giáo dân giữ nhiệm vụ điều hành;vị tuyên uý hoặc trợ uý không được đảm nhậm nhiệm vụ này, trừ khi quy chế đã dự liệu cách khác.

#4.Trong các hiệp hội công giáo của Kitô hữu trực tiếp nhằm việc thi hành việc tông đồ những người đang giữ nhiệm vụ lãnh đạo trong các đảng phái chính trị không được làm vị điều hành.

Điều 318

#1. Trong những hoàn cảnh đặc biệt, nơi nào có lý do nghiêm trọng đòi hỏi nhà chức trách Giáo Hội được nói đến ở điều 312 #1 có thể chỉ định một uỷ viên để nhân danh mình tạm thời điều khiển  hiệp hội.

# 2.Người nào đã bổ nhiệm hoặc chuẩn y vị điều hành của một hiệp hội công thì có thể giải hiệm vị này vì một lý do chính đáng , nhưng sau khi đã tham khảo chính vị điều hành cũng như những viên chức cấp cao của hiệp hội, chiếu theo quy tắc của các quy chế; người nào bổ nhiệm vị tuyên uý thì có thể sa thải vị này chiếu theo quy tắc của các điều 192-195.

Điều 319

#1. Trừ khi luật quy định cách khác, hiệp hội công nào được thành lập hợp pháp sẽ quản trị tài sản hiện có chiếu theo quy tắc của các quy chế dưới sự chỉ đạo tối cao của nhà chức trách Giáo Hội được nói đến ở điều 312 #1,và hằng năm hiệp hội phải tường trình việc quản trị với nhà chức trách Giáo Hội.

#2.Hiệp hội cũng phải tường trình trung thực với nhà chức tra1chGia1o Hội ấy về việ sử dụng các của dâng cúng và bố thí  đã nhận được.

Điều 320

#1. Chỉ có Toà Thánh mới có thể giải thể các hiệp hội do mình thành lập.

#2.Vì những lý do nghiêm trọng,Hội Đồng Giám Mục có thể giải thể các hiệp hội do chính mình thành lập, Giám Mục giáo phận  có thể giải thể các hiệp hội do chính ngài thành lập và cả những hiệp hội do những thành vie6ncua3 các hội dòng thành lập nhờ một đặc ân Tông Toà với sự ưng thuận của Giám Mục giáo phận.

#3. Nhà chức trách có thẩm quyền không được giài thể một hiệp hội công , nếu chưa tham khảo vị điều hành và các viên chức cấp cao khác.

 

CHƯƠNG 3: CÁC HIỆP HỘI TƯ CỦA KITÔ HỮU

Điều 321

Các Kitô hữu điều hànhvà lãnh đạo các hiệp hội tư theo nyhu74ng quy định của quy chế.

Điều 322

#1 Một hiệp tư của Kitô hữu có thể thủ đắc tư cách theo tư cách pháp nhân do sắc lệnh chính thức của các nhà chức trách có thẩm quyền của Giáo Hội được nói đếnở điều 312.

#2.Không hiệp hội tư nào của Kitô hữu có thể thủ đắc tư cách pháp nhân, nếu quy chế của hiệp hội chưa được nhà chức trách Giáo Hội được nói đến ở điều  312 #1phê chuẩn. Tuy nhiên việc phê chuẩn quy chế không thay đổi tính cách tư của hiệp hội.

Điều 323

#1. Mặc dù các hiệp hội tư của Kitô hữu được quyền tự trị chiếu theo quy tắc của điều 321 ,nhưng vẫn được đặt dưới sự giám sát của nhà chức trách Giáo Hội chiếu theo quy tắc của điều 305,cũng như dưới sự lãnh đạo của quyền bính ấy.

#2.Tuy vẫn tôn trọng quyền trị của các hiệp hội tư ,nhưng việc quan tâm thế nào để tránh sự phân tán sức lực và hướng hoạt động tông đồ của các hiệp hội vào ích lợi chung còn thuộc về nhà chức trách Giáo Hội.

Điều 324

#1. Hiệp hội tư của Kitô hữu được tự do chỉ định vì điều hành và các viên chức chiếu theo quy tắc của các quy chế.

#2. Nếu muốn, hiệp hội tư của  Kitô hữu có tự do chọn một vị cố vấn thiêng liêng giữa các tư tế đang thi hành tác vụ trong giáo phận cách hợp lệ; tuy nhiên,vị này phải được đấng Bản Quyền địa phương chuẩn y.

Điều 325

#1. Hiệp Hội tư của Kitô hữu được tự do quản trị tài sản hiện có, theo những quy định  của quy chế, miễn là vẫn tôn trọng quyền giám sát của nhà chức trách có thẩm quyền của Giáo Hội về việc sử dụng tài sản vào những mục đích của hiệp hội.

#2.Hiệp hội tư được đặt dưới quyền Đấng Bản Quyền địa phương chiếu theo quy tắc của điều 1301 trong những gì liên quan tới việc quản trị và phân phối các tài sản được dâng tặng hay được trao cho hiệp hội nhằm những mục tiêu đạo đức.

Điều 326

#1. Hiệp hội tư của Kitô hữu chấm dứt chiếu theo quy tắc của các quy chế  hiệp hội cũng có thể bị nhà chức trách có thẩm quyền, nếu hoạt động của hội gây ra một sự thiệt hại nghiêm trọng cho học thuyết hay kỷ luật của Giáo Hội, hoặc sinh gương xấu cho các tín hữu.

#2.Việc sử dụng tài sản của một hiệp  hội đã bị giải thể phải được sát định chiếu theo quy tắc của các quy chế, miễn là vẫn tôn trọng những quyền lợi đã được thủ đắc và ý muốn của những người dâng tặng.

CHƯƠNG 4: QUY TẮC RIÊNG CHO PHÉP HIỆP HỘI GIÁO DÂN

Điều 327

Giáo dân phải coi  trọng các hiệp được thiết lập nhằm những  mục đích thiêng liêng được nói đến ở điều 298, đặc biệt các hiệp hội có mục đích làm cho lĩnh vực trần thế thấm nhuần tinh thần Kitô giáo,và nhờ đó phát triển sự liên kết khắn khích hơn giữa đức tin và đời sống.

Điều 328

Những vị điều hành hiệp hội giáo dân,kể cả các hiệp hội được thành lập do đặc ân Tông Toà, phải liệu sao để hiệp hội của họ cộng tác với các hiệp hội Kitô hữu khác, nhất là các công cuộc hiện có trong cùng địa hạt.

Điều 329

Những vị điều hành các hiệp hội giáo dân phải liệu sao cho các hội viên được đào tạo đúng mức để làm việc tông đồ riêng của giáo dân.