QUY CHẾ HỘI ĐỒNG LINH MỤC
Giáo phận Nha Trang
Lời mở đầu:
Được tham dự vào đời sống hiệp thông của Ba Ngôi Thiên Chúa và chức Tư Tế duy nhất của Chúa Kitô qua bí tích Rửa Tội và đặc biệt qua bí tích Truyền Chức, các Linh mục cùng với Đức Giám mục và dưới sự lãnh đạo của Ngài hợp thành Linh Mục Đoàn duy nhất trong Giáo phận, cùng cộng tác trong thừa tác vụ, cũng như trong chức năng giáo huấn, thánh hóa và hướng dẫn Dân Chúa (PO 7).
Giữa lòng Linh Mục Đoàn duy nhất ấy, Hội Thánh mong muốn Hội Đồng Linh Mục được hình thành như là đại diện Linh Mục Đoàn giáo phận cùng với Đức Giám mục và dưới sự chỉ đạo của Ngài suy tư và đối thoại, lắng nghe và nghiên cứu mọi chương trình phục vụ cộng đoàn Dân Chúa và trong sứ vụ loan báo Tin Mừng.
Đáp lại mong muốn của Hội Thánh là xây dựng sự hiệp thông và sự hiệp nhất cũng như mang lại lợi ích mục vụ của cộng đoàn Dân Chúa, Đức Giám mục Giáo phận quyết định ban hành Quy Chế này và thành lập Hội Đồng Linh Mục Giáo phận.
Điều 1: Bản chất
Hội Đồng Linh Mục được thiết lập như là đại diện Linh Mục Đoàn Giáo phận dựa trên nguyên lý hiệp thông trong thừa tác vụ linh mục; là cơ chế cần thiết thể hiện tình huynh đệ và liên đới giữa các linh mục; đồng thời với tư cách là nghị viện tư vấn của Đức Giám mục, Hội Đồng Linh Mục cùng chia sẻ cách đặc biệt trách nhiệm mục tử với Ngài vì thiện ích cho cộng đoàn Dân Chúa (Gl. 495, 1).
Điều 2: Nhiệm vụ
Đối với Đức Giám mục, các linh mục là trợ tá, cố vấn và cộng sự viên khôn ngoan của Ngài. Tập họp thành Hội Đồng Linh Mục, các ngài có nhiệm vụ tư vấn cho Đức Giám mục khi đề ra những quy định về đường lối quản trị và định hướng mục vụ, đặc biệt trong những vấn đề quan trọng mà Giáo Luật ấn định như triệu tập Công Nghị Giáo Phận (Gl. 461), ban hành Quy Chế Ban Hành Giáo giáo phận (Gl. 536), quy định nhiệm kỳ chánh xứ, sử dụng của cải dâng cúng trong giáo xứ, ấn định chế độ thù lao giáo sĩ (Gl. 531), xây dựng thánh đường (Gl. 1215), thành lập hoặc bãi bỏ giáo xứ, hay thay đổi quan trọng liên hệ đến giáo xứ (Gl. 515).
Điều 3: Quyền hạn
- Hội Đồng Linh Mục là đại diện chính thức của Linh Mục Đoàn giáo phận.
- Hội Đồng Linh Mục chỉ có quyền tư vấn giúp Đức Giám mục trong việc quản trị giáo phận theo quy tắc luật định (Gl. 500, 2).
- Hội Đồng Linh Mục có quyền được mời tham dự và có bổn phận tham dự Công Nghị Giáo Phận (Gl. 463).
- Hội Đồng Linh Mục có quyền đề cử một nhóm linh mục để trong trường hợp cần thiết, Đức Giám mục có thể tham khảo ý kiến, đặc biệt trong việc giải nhiệm hay thuyên chuyển linh mục.
Điều 4: Thành viên của Hội Đồng Linh Mục (Gl. 497)
Hội Đồng Linh Mục gồm các thành phần:
- Các thành viên do bầu cử (15): mỗi Giáo Hạt bầu 01 thành viên trong hạt của mình. Trong toàn giáo phận, mỗi nhóm linh mục theo năm tuổi gồm có: nhóm 1 từ 60 tuổi trở lên bầu 01 thành viên, nhóm 2 từ 50 đến 59 tuổi bầu 02 thành viên, nhóm 3 dưới 50 tuổi bầu 02 thành viên; các linh mục dòng đang phụ trách mục vụ tại giáo xứ, giáo họ biệt lập bầu 01 thành viên.
- Các thành viên do chức vụ(5): linh mục Tổng Đại diện, linh mục Giám Đốc Đại chủng viện Sao Biển, linh mục Chưởng ấn, linh mục Quản lý Giáo phận, linh mục phụ trách tư pháp Giáo phận.
- Các thành viên do chỉ định (2): Đức Giám mục chỉ định một số linh mục là thành viên của Hội Đồng Linh Mục Giáo phận.
- Tổng cộng là 22 thành viên.
Điều 5: Quyền bầu cử và ứng cử (Gl. 498)
Các linh mục có quyền bầu cử và ứng cử vào Hội Đồng Linh Mục:
- Tất cả các linh mục triều đã nhập tịch giáo phận.
- Các linh mục triều không thuộc giáo phận và các linh mục dòng hoặc tu hội đang cư ngụ trong giáo phận và đang đảm nhận một chức vụ chính thức trong giáo phận.
Điều 6: Thể thức bầu cử
- Theo Quy Chế điều 4, 1.
- Tiến hành bầu cử với thể thức trực tiếp, theo đa số quá bán. Nếu chưa đạt yêu cầu, sẽ bầu chọn một trong hai người nhiều phiếu nhất; nếu hai người này đồng phiếu, sẽ chọn theo thứ tự ưu tiên sau đây: a) Theo năm chịu chức linh mục.
b) Theo tuổi: ngày, tháng, năm sinh.
c) Theo vần ABC.
Điều 7: Chủ tịch Hội Đồng Linh Mục (Gl. 500)
Đức Giám mục giáo phận là Chủ tịch Hội Đồng Linh Mục; Ngài đích thân triệu tập Hội Đồng Linh Mục, chủ tọa và ấn định các vấn đề sẽ được thảo luận; đồng thời Ngài phê chuẩn và công bố biên bản của các phiên họp. Khi vắng mặt, Đức Giám mục có thể uỷ quyền cho linh mục Tổng Đại Diện.
Điều 8: Ban Thư ký
Đức Giám mục triệu tập Hội Đồng Linh Mục qua Ban Thư ký do Hội Đồng Linh Mục bầu trực tiếp theo đa số tương đối. Ban Thư ký gồm ba thành viên:
a) Thư ký điều hành
b) Thư ký biên tập
c) Thư ký ngoại vụ
Điều 9: Nhiệm vụ của Ban Thư ký
Ban Thư ký làm việc dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Đức Giám mục hay vị chủ tọa được ủy quyền để tổ chức và sắp xếp các công việc của Hội Đồng Linh Mục.
1. Nhiệm vụ của Thư ký điều hành:
- Tiếp nhận các ý kiến do Linh Mục Đoàn Giáo phận gửi và tham khảo với vị chủ tọa quyết định đưa các ý kiến vào thảo luận trong nghị trình.
- Sắp xếp các vấn đề được thảo luận tại phiên họp.
- Giới thiệu và điều hành phiên họp.
- Tổng thư ký là Đại Diện Linh mục đoàn Giáo phận.2. Nhiệm vụ của Thư ký biên tập:
- Soạn biên bản cuộc họp, sau khi tham khảo ý kiến vị chủ tọa.
- Soạn thông báo của Hội Đồng Linh Mục.
- Soạn văn bản tổng kết hoạt động toàn nhiệm kỳ của Hội Đồng Linh Mục.3. Nhiệm vụ của Thư ký ngoại vụ:
- Gửi thư mời họp.
- Tiếp nhận và sắp xếp văn bản của các nhóm chuyên trách.
Điều 10: Sinh hoạt của Hội Đồng Linh Mục
- Sinh hoạt thường kỳ: một năm hai lần.
- Tuỳ nhu cầu Giáo phận, Đức Giám mục sẽ triệu tập những cuộc họp bất thường.
- Ban Thư ký sẽ thông báo thời gian và địa điểm tổ chức các phiên họp.
- Các thành viên Hội Đồng Linh Mục có nhiệm vụ đích thân tham dự các phiên họp; không được cử người đại diện thay thế.
Điều 11: Cách thức biểu quyết
- Thư ký điều hành, sau khi tham khảo ý kiến vị chủ tọa, có thể cho biểu quyết vấn đề đang thảo luận.
- Cách thức biểu quyết theo đa số tương đối của số thành viên hiện diện. Tùy vấn đề, có thể biểu quyết bằng phiếu kín hay bằng hình thức giơ tay.
- Tất cả các thành viên hiện diện đều tham gia biểu quyết, nhưng các thành viên trực tiếp liên hệ trong vấn đề đang thảo luận không tham gia biểu quyết.
- Kết quả biểu quyết chỉ có giá trị tư vấn cho quyết định của Đức Giám mục.
Điều 12: Nhiệm kỳ của Hội Đồng Linh Mục
Nhiệm kỳ của Hội Đồng Linh Mục là năm (05) năm. Kết thúc một nhiệm kỳ, các thành viên có thể tái cử một lần.
Điều 13: Chấm dứt và bổ sung nhiệm vụ thành viên
- Một thành viên do đắc cử hay do chỉ định có thể chấm dứt nhiệm vụ giữa nhiệm kỳ, khi làm đơn xin từ nhiệm và được Giám Mục chấp thuận. Nếu là thành viên do đắc cử, Hội Đồng Linh Mục sẽ đề cử với Giám mục một linh mục khác thay thế cho đến hết nhiệm kỳ. Nếu là thành viên do chỉ định, Giám mục sẽ tùy nghi chỉ định người thay thế.
- Một thành viên do chức vụ sẽ không còn là thành viên của Hội Đồng Linh Mục khi không còn giữ chức vụ. Linh mục nào được bổ nhiệm thay thế chức vụ đó sẽ là thành viên Hội Đồng Linh Mục.
- Một thành viên có thể bị bãi nhiệm nếu có lý do chính đáng và do Hội đồng Linh mục đề nghị. Thành viên này nếu do đắc cử hay do chỉ định sẽ được thay thế theo thể thức của điều 13, 1.
Điều 14: Chấm dứt nhiệm vụ của Hội Đồng Linh Mục
- Khi Giáo phận trống tòa, Hội Đồng Linh Mục đương nhiên chấm dứt nhiệm vụ, Ban Tư Vấn (Gl. 501, 2) sẽ đảm nhiệm công việc của Hội Đồng Linh Mục. Trong vòng một năm kể từ khi nhậm chức, Tân Giám mục giáo phận sẽ thành lập Hội Đồng Linh Mục mới.
- Nếu Hội Đồng Linh Mục không làm tròn nhiệm vụ hoặc lạm dụng nghiêm trọng nhiệm vụ, sau khi tham khảo ý kiến Đức Tổng Giám mục Trưởng Giáo Tỉnh, Đức Giám mục có thể giải tán Hội Đồng Linh Mục này, nhưng trong vòng một năm phải lập lại Hội Đồng Linh Mục mới (Gl. 501).
Lời kết
Quy Chế này gồm mười bốn điều và có hiệu lực áp dụng kể từ ngày phê chuẩn. Những điều không được nêu lên trong Quy Chế, sẽ áp dụng theo quy định của Giáo Luật 1983. Mọi thay đổi và điều chỉnh Quy Chế nầy phải được Đức Giám mục phê chuẩn bằng văn bản, sau khi tham khảo ý kiến của Hội Đồng Linh Mục.
Ban hành tại Tòa Giám mục Nha Trang,
Lễ Đức Mẹ Vô nhiễm nguyên tội, 8 tháng 12 năm 2011
+ Giuse Võ Đức Minh
Giám mục Giáo phận Nha Trang
========================================
Ban Tư Vấn là một cơ cấu bắt buộc phải có trong Giáo Phận, khác biệt và tự trị đối với Hội Đồng Linh Mục dù các cố vấn được tuyển chọn từ Hội Đồng này. Hai tổ chức này độc lập và khác biệt nhau về nhiệm vụ cụ thể và cách thức mãn nhiệm. Đối với một Giáo phận tương đối lớn, Ban Tư Vấn được coi là một "cơ cấu thu nhỏ" của Hội Đồng Linh Mục vì ích lợi thực tế: nhỏ gọn nên dễ triệu tập thường xuyên hơn để giải quyết những vấn đề cụ thể; thích hợp hơn cho những vấn đề tế nhị như nhận định về các cá nhân linh mục hay việc bổ nhiệm các chức vụ. Luật chung chỉ qui định một số nhiệm vụ của Ban Tư Vấn; tuy nhiên nhiệm vụ chính vẫn là cố vấn thường xuyên cho Đức Giám mục giáo Phận.
Gl. 502 #1.
Trong số các thành viên của Hội Đồng Linh Mục, Giám mục Giáo phận tự do bổ nhiệm một số linh mục không ít hơn sáu người và cũng không nhiều hơn mười hai người, để họp thành Ban Tư Vấn với nhiệm kỳ năm (5) năm, với những nhiệm vụ do luật ấn định, nhưng khi hết thời hạn năm năm, Ban Tư Vấn vẫn tiếp tục thi hành các nhiệm vụ riêng của mình cho đến khi Ban Tư Vấn mới được thành lập.
GL. 502 #2.
Giám mục Giáo phận đứng đầu Ban Tư Vấn, nhưng khi Tòa Giám Mục bị ngăn trở hay khuyết vị, thì vị niên trưởng Ban Tư Vấn là người tạm thời thay thế Giám mục điều hành Giáo phận. Vị niên trưởng được chỉ định của Giáo phận Nha Trang là linh mục Tổng Đại Diện Giáo phận.
Một Cố Vấn, khi đã mãn nhiệm nơi Hội Đồng Linh Mục, vẫn tiếp tục là thành viên của Ban Tư Vấn cho đến hết nhiệm kỳ năm năm. Khi một Cố Vấn bị ngăn trở hay qua đời, Đức Giám mục phải cử nguời khác thay thế nếu số thành viên Ban Tư Vấn còn lại dưới sáu người.
Thẩm quyền
* Là Cố vấn chính thức của Đức Giám mục, Ban Tư Vấn được Ngài tham khảo ý kiến:
1. Chỉ tham khảo ý kiến:
a) Khi Ngài thực hiện những hành vi quản trị quan trọng trong Giáo phận (Gl. 1277);
b) Khi Ngài bổ nhiệm hay cách chức vị quản lý giáo phận (Gl. 494);
2. Cần được sự ưng thuận:
a) Khi Ngài thực hiện những hành vi quản trị ngoại thường như kinh doanh kinh tế (Gl. 1277);
b) Khi Ngài chuyển nhượng tài sản Giáo phận (Gl. 1292, 1);
* Là cơ quan điều hành giáo phận, cho nên:
- Giám mục Giáo Phận, Giám mục phó hay Giám mục phụ tá phải, hoặc đích thân hoặc qua đại diện, xuất trình Tông Thư bổ nhiệm cho Ban Tư Vấn truớc mặt Chưởng Ấn Tòa Giám mục (Gl. 382; 404).
- Giám mục phải được sự đồng ý của Ban Tư Vấn trước khi thực hiện những "hành vi quản trị kinh tế ngoại thường" hay chuyển nhượng một tài sản có giá trị vượt mức độ đã ấn định (Gl. 1277; 1292).
- Giám Mục phải tham khảo ý kiến của Ban Tư Vấn trước khi quyết định một hành vi quản trị kinh tế quan trọng; bổ nhiệm hay cách chức vị quản lý Giáo phận đương nhiệm (Gl. 1277; 494).
- Các thành viên của Ban Tư Vấn chỉ có quyền cho ý kiến hay đồng ý những trường hợp quản trị tài sản này sau khi đã được thông báo chính xác về hoàn cảnh tài chính của pháp nhân liên hệ (Gl. 1292, 4).
- Khi Tòa Giám Mục bị cản tòa (Giám mục bị cản trở không thể điều hành giáo phận):
- Quyền điều hành giáo phận thuộc về Giám mục phó, hay nếu không có vị Giám mục phó hay một vị đã được chỉ định trước như Giám mục phụ tá, Ban Tư Vấn có nhiệm vụ bầu một linh mục để lãnh đạo Giáo Phận (Gl. 413).
- Chứng nhận việc Giám mục phó hay Giám mục phụ tá trình Tông thư Bổ nhiệm (Gl. 404, 1-3).
- Khi Tòa Giám Mục khuyết vị (Giám mục qua đời hay được Tòa Thánh chấp thuận cho từ nhiệm)
- Ban Tư Vấn phải thông báo cho Tông Tòa việc Giám mục Giáo phận qua đời, nếu không có Giám mục phó hay phụ tá (Gl. 422) và thi hành các nhiệm vụ của Hội Đồng Linh Mục cho đến khi bầu Hội Đồng mới (Gl. 422 và 501, 2).
- Nếu không có vị nào đã đuợc chỉ định trước, Ban Tư Vấn cai quản Giáo Phận cho đến khi có vị Giám quản Giáo Phận (Gl. 419).
- Ban Tư Vấn bầu vị Giám Quản Giáo Phận trong vòng tám ngày kể từ khi trống tòa (Gl. 421, 1); nhận lời Tuyên Xưng Đức Tin của vị này; nhận đơn từ chức của vị này (Gl. 421; 833; 430).
- Với sự đồng ý của Ban Tư Vấn, vị Giám Quản Giáo Phận, sau khi Tòa Giám Mục khuyết vị trên một năm, có thể chấp thuận đơn của giáo sĩ xin nhập hay ra khỏi Giáo phận; cách chức vị Chưởng ấn và các lục sự (Gl. 272; 485; 1018).
- Ban Tư Vấn nhận Tông thư Bổ nhiệm Tân Giám mục (Gl. 382, 3).
Ban hành tại Tòa Giám mục Nha Trang,
Lễ Đức Mẹ Vô nhiễm nguyên tội, 8 tháng 12 năm 2011
+ Giuse Võ Đức Minh
Giám mục Giáo phận Nha Trang