THỦ TỤC SA THẢI KHỎI HÀNG GIÁO SĨ. HƯỚNG DẪN CỦA BỘ GIÁO SĨ

Thứ sáu - 22/03/2024 10:14

THỦ TỤC SA THẢI KHỎI HÀNG GIÁO SĨ
HƯỚNG DẪN CỦA BỘ GIÁO SĨ

Lm. J.B. Lê Ngọc Dũng

Dẫn nhập
Để có thể đáp ứng việc sa thải khỏi hàng giáo sĩ do những vi phạm kỷ luật nghiêm trọng, ngày 30 tháng 1 năm 2009, Đức Bênêđíctô XVI đã trao cho Bộ Giáo sĩ ba Năng quyền đặc biệt (tre facoltà professionali). Bộ đã gửi một Thư Luân lưu về vấn đề này cho tất cả các Bản quyền vào ngày 18 tháng 4 năm 2009 và sau đó, ngày 17 tháng 3 năm 2010, Bộ cũng đã gởi một thư Luân lưu khác hướng dẫn các bước thủ tục để các Bản quyền có thể xin Bộ áp dụng các Năng quyền đặc biệt này trong việc sa thải khỏi hàng giáo sĩ.
Điều quan trọng cần lưu ý là mọi trường hợp giáo sĩ vi phạm kỷ luật giáo hội đều được xem xét đặc biệt và bị điều tra theo thủ tục quy định. Với những năng quyền này, Bộ không cản trở quyền tài phán của Bản quyền riêng và thường luôn theo yêu cầu của các Bản quyền, hỗ trợ họ giải quyết kịp thời và đúng đắn các hiện tượng tiêu cực và thiết lập lại trật tự trong Giáo hội.
Các Đấng Bản quyền, khi muốn trục xuất một giáo sĩ, cần tiến hành việc điều tra cẩn thận và thiết lập hồ sơ, chuyển lên Bộ Giáo sĩ. Xin đọc phần chuyển dịch nguyên văn Thư luân lưu hướng dẫn thủ tục năm 2010. Ở đây, xin tóm tắt ba Năng quyền đặc biệt Bộ Giáo sĩ được Đức Giáo Hoàng ban tương ứng với ba trường hợp vi phạm luật khác nhau của giáo sĩ.
- Năng quyền đặc biệt thứ nhất: áp dụng đối với các giáo sĩ dám kết hôn và tiếp tục sống phạm tội và gây cớ vấp phạm (xem đ. 1394, §1); và các giáo sĩ phạm tội nghiêm trọng bên ngoài chống lại Điều răn thứ 6 (xem đ.1395, §§1-2)”.
- Năng quyền đặc biệt thứ hai: áp dụng đối giáo sĩ phạm tội đặc biệt nghiêm trọng và cần thiết để tránh một cớ vấp phạm (scandalo) khách quan.
- Năng quyền đặc biệt thứ ba: áp dụng đối với các giáo sĩ đã tự ý từ bỏ thừa tác vụ trong thời gian hơn 5 năm một cách liên tục và bất hợp pháp.

==================================
Bộ Giáo Sĩ
Thư Luân lưu về việc áp dụng ba "Năng quyền Đặc biệt"
do Đức Thánh Cha ban cấp ngày 30 tháng 1 năm 2009.

Vatican, ngày 17 tháng 3 năm 2010
Prot. N. 20100823
Gửi tới tất cả các Em.mi / Ecc.mi / Rev.mi Ordinari ( Hồng Y, Giám mục…)
Loro Sedi
Tiếp theo Thư luân lưu N. 20090556, ngày 18 tháng 4 năm 2009, liên quan đến các Năng quyền đặc biệt do Đức Thánh Cha ban cho Bộ này vào ngày 30 tháng 1 năm 2009, tôi xin đính kèm các hướng dẫn thủ tục để giải quyết các trường hợp đang được đề cập, cùng với danh sách các tài liệu cần thiết để hoàn thành cuộc điều tra ở giai đoạn địa phương, được Bộ này thông qua cùng ngày.
Việc hiểu đúng các chỉ dẫn về thủ tục đòi hỏi trước hết phải chú ý yêu cầu đầu tiên không thể thiếu đối với sự yêu cầu áp dụng các năng quyền đặc biệt của các Đấng Bản Quyền, nghĩa là sự không thể hoặc cực kỳ khó khăn khi đi theo con đường thông thường, ân giải hoặc xét xử hình sự. Việc điều tra được thực hiện ở giai đoạn địa phương của tiến trình trên thực tế, phải có kết quả:
- Đã được chứng minh cách khách quan hoặc chủ quan là giáo sĩ có liên quan đó hoàn toàn không chịu xin miễn chuẩn các nghĩa vụ của hàng giáo sĩ;
- Văn bản tóm tắt về kết quả của tất cả các nỗ lực mục vụ và các biện pháp giáo luật đã được Bản quyền áp dụng để can ngăn và khiến phạm nhân hết ngoan cố;
- Trình bày những khó khăn nghiêm trọng cản trở tố tụng hình sự tư pháp theo giáo luật tại địa phương (in loco) (đ. 1342§2; 1425§ 1, 2°, cic).
Các Bản quyền cũng cần phải chú ý đến thực tế là việc áp dụng các Năng quyền đặc biệt không phải là tự động, mà chỉ cho một số trường hợp có những sự kiện nhất định, theo sự phán xét thận trọng của Tòa Thánh. Nói cách khác, giai đoạn địa phương của thủ tục sẽ luôn kết thúc với yêu cầu của Bản quyền, tùy thuộc vào sự chấp thuận tùy ý của Tòa thánh, để áp dụng các năng quyền đặc biệt trong trường hợp cụ thể.
Trong tinh thần hiệp nhất về mục đích và sự cộng tác của Giáo hội, trước mặt tôi là phẩm giá của chức linh mục, thiện ích thực sự của các linh mục và của toàn thể Giáo hội, nhân dip này tôi muốn bày tỏ tâm tình quý trọng các vị (Eminenza/Eccellenza/Paternità Vostra dev.mo) trong Chúa Kitô.
Claudio Card Hummes, Prefetto
Mauro Piacenza, Arcivescovo tit. di Vittoriana, Segretario

ĐÍNH KÈM SỐ 1
ÁP DỤNG NĂNG QUYỀN ĐẶC BIỆT I VÀ II

Năng quyền đặc biệt thứ nhất

“Năng quyền đặc biệt để giải quyết và trình lên Đức Thánh Cha, để phê chuẩn với thể thức đặc biệt và quyết định, các trường hợp sa thải khỏi hàng giáo sĩ “in poenam” (bị trừng phạt), với sự miễn chuẩn khỏi các nghĩa vụ liên quan bắt nguồn từ việc thụ phong, kể cả việc sống độc thân, đối với các giáo sĩ đã dám kết hôn ngay cả khi chỉ về mặt dân sự và sau khi bị cảnh cáo, họ đã không ăn năn và tiếp tục cuộc sống phạm pháp và gây cớ vấp phạm (xem đ. 1394, §1); và các giáo sĩ phạm tội nghiêm trọng bên ngoài chống lại Điều răn thứ 6 (xem đ.1395, §§1-2)”.

Năng quyền đặc biệt thứ hai

“Năng quyền đặc biệt theo điều 1399 cic, hoặc trực tiếp hành động trong các vụ án hoặc xác nhận các quyết định của các Bản quyền, nếu các Bản quyền có thẩm quyền yêu cầu, do tính nghiêm trọng đặc biệt của việc vi phạm luật, và do sự cần thiết và cấp bách của việc tránh một cớ vấp phạm (scandalo) khách quan, cùng với sự giảm trừ quy định áp dụng các hình phạt vĩnh viễn của các điều 1317, 1319, 1342, § 2, và 1349 cic, để áp dụng cho các phó tế vì những lý do nghiêm trọng và cho các linh mục vì những lý do rất nghiêm trọng, luôn đưa các trường hợp liên quan trực tiếp lên Giáo hoàng để được phê chuẩn với thể thức đặc biệt và quyết định”.

Thủ tục theo điều 1720 cic
[Các thủ tục áp dụng Năng quyền đặc biệt thứ nhất và thứ hai]

Về việc thi hành thủ tục hành pháp (xem đ. 35-58, 1342, 1720 cic ), mà trong trường hợp này chỉ có thể được thực hiện bởi các linh mục (xem đ. 483 §2 cic ), phải lưu ý:
1° Thông báo cho bị cáo về những cáo buộc chống lại ông ta và các chứng cứ liên quan, cho ông ta quyền bào chữa, trừ khi ông ta được triệu tập hợp pháp nhưng không trình diện. Giáo sĩ liên quan phải được thông báo về khả năng bổ nhiệm một Người bảo trợ (Patrono) đáng tin cậy.
2° Xem xét cẩn thận, với sự hỗ trợ của hai hội thẩm (assessori) (xem đ. 1424 và 1720 n.2 cic ), tất cả các bằng chứng, các yếu tố thu thập được và lời bào chữa của bị cáo.
3° Thực hiện đơn Thỉnh cầu (Petitio) theo đúng quy định những điều 1342-1350 cic, nếu không có nghi ngờ gì về tội phạm đã phạm và hành vi phạm tội không chấm dứt theo những điều 1313 và 1362-1363 cic. Sắc lệnh, được ban hành theo những điều 35-58 cic, phải có động cơ chính đáng, nêu rõ trong đó, mặc dù ở dạng tóm tắt, các lý do về mặt pháp lý và sự kiện thực tế làm cơ sở cho đơn Thỉnh Cầu.
Hơn nữa:
4° Bản quyền có thẩm quyền sẽ chuyển đến Tòa Thánh tất cả các tài liệu cùng với ý kiến của mình và đơn Thỉnh cầu, được đề cập ở số 3.
5° Nếu, theo xét xử của Tòa Thánh, cần phải có một cuộc điều tra bổ sung, thì việc điều tra này sẽ được thông báo cho Bản quyền có thẩm quyền và chỉ rõ vấn đề cần phải hoàn thành.
6° Sắc lệnh sa thải khỏi hàng giáo sĩ, với sự miễn chuẩn khỏi các nghĩa vụ phát sinh từ việc truyền chức thánh, kể cả luật độc thân, sẽ được Tông tòa chuyển đến Bản quyền có thẩm quyền, ngài sẽ thông báo cho bên liên quan.

Các tài liệu cần thiết cho thủ tục điều tra
đối với năng quyền đặc biệt thứ nhất và thứ hai

1- Bản Sơ yếu lý lịch (Curriculum vitae) và giấy Chứng nhận thụ phong chức thánh của giáo sĩ.
2- Bản sao của các bản Kiểm tra (Scrutini) trước khi truyền chức thánh và các tài liệu khác liên quan đến thời gian đào tạo của Giáo sĩ.
3- Bản tường trình về việc không thể hoặc cực kỳ khó khăn khi đi theo con đường tư pháp thông thường, gia ơn hoặc hình sự, đính kèm các tài liệu chứng tỏ thuộc tất cả các điều khoản được Bộ luật dự kiến (xem điều 1339; 1340; 1347 §1; 1331-1333, cic) và những nỗ lực mục vụ của Bản quyền nhằm thuyết phục phạm nhân giáo sĩ.
4- Sắc lệnh của Bản quyền về việc mở thủ tục của điều 1720, cic, bao gồm các yếu tố sau: dẫn chiếu đến kết luận của cuộc điều tra ban sơ khởi (xem đ. 1717-1719, cic ); thiết lập công thức cáo tội; bổ nhiệm hai Hội thẩm (Assessori) theo điều 1720, n. 2 cic ; bổ nhiệm Thẩm cứu viên (Istruttore); bổ nhiệm Lục sự (Notaio).
5- Tài liệu thẩm cứu:
a- Bản thẩm vấn Giáo sĩ (xem điều 1728, §2 cic);
b- (cùng với hoặc cách khác) tuyên bố xác thực của chính giáo sĩ về sự hiểu biết của ông về các cáo buộc và bằng chứng chống lại ông ta, cũng như ý muốn tiếp tục thực hiện hành vi bất hợp pháp của ông, mà không tiến hành xin được miễn chuẩn khỏi các nghĩa vụ phát sinh từ chức thánh, bao gồm cả việc sống độc thân (xem điều 1728, §2 cic);
c- Trong trường hợp không có các tài liệu theo a) và b), tài liệu chứng minh việc giáo sĩ vắng mặt hoặc từ chối nhận giấy triệu tập trình diện hoặc đưa ra tuyên bố theo b) (xem điều 1509-1511, cic);
d- Bản thẩm vấn hoặc lời khai các nhân chứng, những người khiếu nại và bên bị tổn thương, kèm theo bản sao giấy triệu tập hợp pháp có mặt, được thông báo hợp lệ.
e- Tài liệu và báo cáo nào có được.
6- Kết luận của cuộc thẩm tra.
7- Ý kiến cá nhân của Thẩm cứu viên liên quan đến việc tiến hành thẩm cứu và tài liệu của nó, chuyển giao tất cả các tài liệu của tiến trình cho Bản quyền có thẩm quyền.
8- Sắc lệnh của Bản quyền sắp xếp phiên họp đánh giá bằng chứng (xem điều 1720, 2⁰ cic), với sự triệu tập các Hội thẩm.
9- Biên bản phiên họp đánh giá bằng chứng, có chữ ký của Bản quyền và các Hội thẩm, kèm theo chú thích đánh giá từng cáo buộc và ý kiến của từng Hội thẩm.
10- Ý kiến cá nhân của Bản quyền, người đã cho thực hiện thẩm cứu Vụ án, liên quan đến việc tiến hành phiên họp đánh giá bằng chứng và bao gồm mô tả vụ việc cũng như các luận chứng pháp lý (in iure) và sự kiện (in fatto) liên quan đến từng cáo buộc chính yếu (capo di accusa).
11- Đơn thỉnh cầu của Bản quyền nơi giáo sĩ nhập tịch yêu cầu Tòa Thánh áp dụng Năng quyền đặc biệt I hoặc II cho vụ án, đồng thời thu xếp việc chuyển các tài liệu đến Bộ Giáo sĩ.
Xin lưu ý: Các tài liệu, được thu thập và đóng lại gọn gàng, đánh số trang, đánh số và liệt kê trong mục lục, đều phải được xác thực bởi Kiểm định viên (Attuario) và gửi ba bản tới Bộ Giáo sĩ và không được chứa bất kỳ bản viết tay nào, nếu được coi là quan trọng thì chúng đều phải được đánh máy lại. Những bản sao không đọc được đều được làm tương tự.

Đính kèm số 2
Ứng dụng của Năng quyền đặc biệt thứ ba
Năng quyền đặc biệt thứ ba

«Yêu cầu một bản phúc chiếu tuyên bố mất hàng giáo sĩ, với việc miễn chuẩn khỏi các nghĩa vụ linh mục, bao gồm cả đời sống độc thân, của giáo sĩ đã tự ý từ bỏ thừa tác vụ trong thời gian hơn 5 năm một cách liên tục và bất hợp pháp» .

Quy tắc thủ tục
[để áp dụng Năng quyền đặc biệt thứ ba]

Khoản 1.
Đấng Bản Quyền nơi giáo sĩ nhập tịch có thể yêu cầu Tòa Thánh ban hành một phúc chiếu (rescritto), tuyên bố mất hàng giáo sĩ, với việc miễn chuẩn khỏi các nghĩa vụ linh mục, kể cả luật độc thân, đối với giáo sĩ đã từ bỏ thừa tác vụ trong thời gian hơn 5 năm liên tục và, sau khi xác minh cẩn thận, trong chừng mực có thể, vẫn tồn tại sự tự ý vắng mặt bất hợp pháp khỏi mục vụ.
Khoản 2.
§1. Thẩm quyền thuộc về Bản quyền của người giáo sĩ nhập tịch.
§2. Bản quyền có thẩm quyền có thể ủy thác việc thẩm cứu vụ này cách lâu bền hoặc tùy từng trường hợp cho một linh mục thích hợp từ Giáo phận của mình hoặc của Giáo phận khác.
§ 3. Trong tiến trình thủ tục này Công tố viên phải luôn can thiệp để bảo vệ lợi ích công một cách có trách nhiệm.
Khoản 3.
Sự tuyên bố được đề cập ở khoản 1 chỉ có thể được đưa ra sau khi Bản quyền có thẩm quyền đã đạt đến sự chắc chắn luân lý về việc bỏ bê của giáo sĩ một cách không thể thay đổi được, sau khi tiến hành các cuộc điều tra thích hợp, trên cơ sở lời khai có thể có của chính giáo sĩ, hoặc lời khai của các nhân chứng do tiếng tăm hoặc những dấu chỉ.
Khoản 4.
Việc thông báo bất kỳ văn bản nào phải được thực hiện qua dịch vụ bưu chính hoặc bằng phương thức bảo đảm khác.
Khoản 5.
Thẩm cứu viên, sau khi cuộc điều tra hoàn tất, sẽ chuyển tất cả tài liệu cho Bản quyền có thẩm quyền cùng với một báo cáo thích hợp; ông ta phải bày tỏ ý kiến của mình một cách trung thực.
Khoản 6.
Bản quyền có thẩm quyền sẽ chuyển tất cả các tài liệu đến Tòa thánh cùng với ý kiến của mình và những nhận xét của Công tố viên.
Khoản 7.
Nếu, theo luận xét của Tòa Thánh, cần phải có một cuộc điều tra bổ sung, thì việc này sẽ được thông báo cho Đấng Bản quyền có thẩm quyền và chỉ rõ đối tượng cần hoàn thành cuộc điều tra.
Khoản 8. Bản phúc chiếu về việc mất hàng giáo sĩ, với việc miễn chuẩn khỏi các nghĩa vụ phát sinh từ việc truyền chức thánh, kể cả luật độc thân, được Tông tòa chuyển đến Bản quyền có thẩm quyền, đấng sẽ phải được thông báo điều đó.

Tài liệu cần thiết cho việc thẩm tra
trong thủ tục của Năng quyền đặc biệt thứ ba

1. Sơ yếu lý lịch và giấy phong chức của giáo sĩ.
2. Bản sao của các bản Kiểm tra trước khi truyền chức thánh và các tài liệu khác liên quan trong thời gian đào tạo của Giáo sĩ.
3. Báo cáo về việc không thể hoặc cực kỳ khó khăn khi đi theo con đường tư pháp thông thường, ân giải hoặc hình sự, kèm theo tất cả các tài liệu chứng minh được Bộ luật dự kiến (xem điều 1339; 1340; 1347 §1; 1331-1333, cic) và những nỗ lực mục vụ đã trải qua của Bản quyền nhằm ngăn cản giáo sĩ tự ý vắng mặt và bất hợp pháp khỏi thừa tác vụ.
4. Sắc lệnh bổ nhiệm Thẩm cứu viên và Kiểm định viên (Attuario) (xem Điều 2, §2).
5. Sắc lệnh bổ nhiệm, hoặc lệnh triệu tập Công tố viên cách cố định tại tòa án của Bản quyền (xem điều 1430 và 1436, § 2, cic; điều 2, §3).
6. Hồ sơ thẩm cứu (xem khoản 3):

a- Thẩm vấn giáo sĩ (xem khoản 3);
b- (cùng nhau hoặc cách khác) tuyên bố cách chính thức từ chính giáo sĩ về sự hiểu biết về các cáo buộc và bằng chứng chống lại ông ta, cũng như ý muốn tiếp tục vắng mặt tự mình và bất hợp pháp khỏi mục vụ trong hơn năm năm, mà không tiến hành xin miễn chuẩn khỏi các nghĩa vụ phát sinh từ việc truyền chức thánh, bao gồm cả việc sống độc thân (xem điều 3);
c- Trong trường hợp không có các giấy tờ theo a) và b), tài liệu chứng minh việc giáo sĩ không có mặt hoặc từ chối nhận giấy triệu tập trình diện hoặc đưa ra tuyên bố theo b) (xem điều 1509-1511, cic; khoản 3);
d- Bản thẩm vấn hoặc lấy lời khai người làm chứng, kèm theo bản sao giấy triệu tập hợp pháp đến trình diện, đã được thông báo hợp lệ.
e- Bất kỳ tài liệu và báo cáo nào có được.

7. Tài liệu chứng minh việc thông báo bất kỳ tài liệu nào được thực hiện qua dịch vụ bưu chính hoặc bằng cách bảo đảm khác (xem khoản 4).
8. Bản kết luận của việc thẩm cứu.
9. Ý kiến của cá nhân Thẩm cứu viên liên quan đến việc tiến hành điều tra (điều 5) và tất cả tài hồ sơ tài liệu của mình đã chuyển cho Bản quyền có thẩm quyền.
10. Ý kiến của Công tố viên (xem khoản 6).
11. Ý kiến của Bản quyền (xem khoản 6), đấng đã mở cuộc điều tra Vụ án, liên quan đến việc đánh giá bằng chứng và mô tả vụ việc cũng như các luận chứng pháp lý và sự kiện liên quan đến từng cáo buộc chính yếu.
12. Đơn thỉnh cầu của Bản quyền của giáo sĩ nhập tịch trong đó ngài yêu cầu Tòa thánh áp dụng Năng quyền đặc biệt thứ ba trong vụ này (xem khoản 1), đồng thời sắp xếp chuyển các tài liệu đến Bộ Giáo sĩ (xem điều 6).
Lưu ý:
A- Giáo sĩ liên quan phải được thông báo về khả năng bổ nhiệm một người Bảo trợ (Patrono) đáng tin cậy và tất cả những người tham gia vào thủ tục này phải là linh mục.
B- Các tài liệu, được thu thập và đóng lại gọn gàng, được đánh số trang, đánh số và liệt kê trong mục lục, đều phải được xác thực bởi Kiểm định viên (Attuario) và gửi thành ba bản đến Bộ Giáo sĩ và không được chứa bất kỳ bản viết tay trái luật nào, nếu được coi là có tầm quan trọng, chúng phải được viết lại bằng cách đánh máy. Những bản sao không đọc được cũng làm cách tương tự.

=================================

Ghi chú:
Có thể tải xuống Thư Luân lưu bản này (tiếng Ý) tại:
https://www.iusecclesiae.it/article/view/1925/470
http://canonlaw.byethost7.com/ccler-2010-03-17.pdf

Tác giả: JB Dũng Lm